2004/04/06

Kalsada Padulong sa San Isidro

Katapusang tuig kadto namo sa kolehiyo, tuig 1984, sa diktadurya ni Marcos. Kami ni Soc ang na-assign didto sa San Isidro para sa Parish Aid. Misantup na sa among hunahuna nga di madugay, mag-iyahanay na ‘mi sa pag-iskwela hangtod mapari. Busa gi-timo-timo gayod namo ang kada higayun nga magkatipon ang klase.

Adlaw kadto nga miabot si Kardinal Sin sa Tagbilaran ug unya naghatag ug pakigpulong sa mga seminarista. Adlaw nga taliulan. Adlaw nga Sabado.

Tungod tingale nga hapit na mahuman ang tuig, naka sinati na kami ug diutay’ng pagluag sa disiplina. Apan mora’g nabag-ohan lang tingale kami. Nagkauyon kami nga mangadto didto sa balay nila ni Jeffrey sa Cogon, atbang sa ila ka Junior.

Hapon na ‘to. Subo ang langit. Apan malipayon kami sa higayon nga mag-istoryahanay na pud samtang nanilok ug nangaon ug bahaw nga adunay pares nga San Miguel Beer Grande.

Taas ang istorya kun aduna’y bahaw ug grande. Labi na gyud kun ting-ulan ug bag-o lang nakadungog ug mga bulawanong sugilon gikan sa Kardinal. Nagpalingog-lingog kami ni Soc sa dihang gisultihan kami nga last trip sa San Isidro alas singko. Nabag-ohan lang kami sa among bag-ong na diskobre nga kalingkawasan ug dili pa ‘mi andam mobiya sa grupo.

Di ko na mahinumduman kun unsa’y gisakyan namo padulong sa Antequera. Pero kahinumdum ko nga niabot kami didto pasado alas singko y medya na sa hapon. Nag lugitom ang langit. Basa ang kalsada. Wala’y mga tawo sa merkado. Diutay lang ang mga sakyanan. Hilom ang lungsod. Wa ‘mi kahibalo kun unsaon namo pag-abot sa San Isidro. Apan, ni katiting nga kahadlok ug ka balaka wa gyud namo bati-a.

Nagutana ‘mi kun unsaon pag-adto sa San Isidro, ug unsa ka layo-a. Diha’y nagtudlo namo sa tag-iyahan ug motorsiklo. Apan wa siya mosugot kay kabii na ug unya lasang pa gyud kuno ang kilid sa kalsada ug aduna pa gyud kuno usaha’y nga mga rebelde. Siguro sa kaluoy, misugot na lang nga hangtod na lang sa tulay sa tumoy sa Antequerra kami ihatod.

Nalayuan kami sa gibiyahe namo sa motorsiklo hangtod nga nakita namo ang tulay. Kalit nahilum ang palibot sa dihang nawala na ang motorsiklo. Mga gangis ang mipuli ug unya mga langgam nga ningbatog na pangandam sa gabii.

Unya, nagsugod kami’g baktas. Gamay nga backpack ang dala nako. Si Soc gamay nga pouch bag. Maayo gani kay aduna kami’y jacket. Ug naka rubber shoes. Anapog man gud ang kalsada. Wa kami magpaspas ug lakaw. Wa man pud mi mahadlok sa kangiug.

Nagkadagko ang mga punuan. Wa gyu’y mga balay nga makita gikan sa kalsada. Ang anaa sa among huna-huna sukad pa nianang hapuna, mao kadtong mga pulong ni Kardinal nga maski nakilimtan na namo karon, makahulugan kaayo niadtong panahuna.

Dako ang hagit ang nabati ‘namo isip mga umaabot nga mga pari. Dako pud ang kabalaka sa mahitabo ugma damlag. Tungod tingali ‘to sa hagit sa panahon kay dismayado naman ang mga tawo labi na niadtong gipusil si Ninoy sa tarmac. Tungod tingale pud ‘to kay hapit na matapos ang tuig namo sa seminaryo ug unya kinahanglan na ‘mi mohimo na pud ug “life decision” kun magpadayon ba guyd o di. O kun magpadayon asa man.

Si Soc, uban kang Mario, Chris ug Gents nagplano nga mopadayon ug iskwela didto sa Tagaytay. Si Jeffrey nag exam na sa UST. Ako naka-duaw na sa Jesuit residence didto sa Banawa, Cebu. Apan niadtong tungora, wa pa’y klaro ang among mga plano. Nakabitin pa. Mora’g bag-o ug lapad kaayo ang kalibutan para kanamo. Puno sa mga posibleng buhaton namo. Naghulat lang sa among mga desisyon.

Usaha’y makakita kami’g suga didto sa layo. Mahinam kami sa paghunahuna nga nakaabot ra gyud ‘mi sa among padulngan. Apan inigkaduol, makita namo nga usa lang diay ka lampara sa nag-inusarang kamalig.

Wa magpakita ang buwan tungod sa dag-um. Busa nagpadayon ang among pag-inambitay. Alas otso na, wa pa ‘mi makabati ug gutom. Nakahinumdum ko sa upat ka canned beer nga akong dala ug usa ka kahong curly tops. Nag hinayhinay mi’g inum, tambal sa ka bugnaw sa panahun. Gisumsuman namo ug curly tops.

Nagpadayun ang among pag-inambitay sa among mga damgo ug pangandoy.

Pasado alas nuwebe sa gabii, nakita namo ang sobra sa usa ka balay. Ngit-ngit ang lugar. Awaaw ug hilum. Apan kakahibalo kami nga nakaabot ra gyud ‘mi sa among destinasyon sa San Isidro. (nox arcamo)